در شرایطی که یکی از اعضای خانواده از دنیا می‌رود، علاوه بر غم از دست دادن عزیز، خانواده با مسائل قانونی و اداری مهمی روبرو می‌شوند. یکی از مهم‌ترین مراحل، انحصار وراثت است. در این مقاله، به زبان ساده توضیح می‌دهیم که وکیل انحصار وراثت کیست، چه خدماتی ارائه می‌دهد، چه مدارکی لازم است، هزینه‌های معمول چقدر است، و چرا استفاده از وکیل می‌تواند زمان و دردسرهای شما را به شدت کاهش دهد.
انحصار وراثت فرآیندی حقوقی که بدون آن امکان انتقال اموال، دریافت حساب بانکی، فروش ملک یا حتی ثبت نام وراث به صورت قانونی وجود ندارد.
وکیل انحصار وراثت چه کسی است؟
وکیل انحصار وراثت یک وکیل پایه یک دادگستری است که در امور ارث، انحصار وراثت، تقسیم ماترک و انتقال قانونی اموال و مالیات بر ارث تخصص دارد. این وکیل از طرف یکی یا چند نفر از وراث، با داشتن وکالت رسمی، اقدام به طی کردن مراحل قانونی انحصار وراثت می‌کند.
وظایف وکیل انحصار وراثت چیست؟
وظایف وکیل انحصار وراثت
یک وکیل متخصص در حوزه ارث و انحصار وراثت وظایف زیر را بر عهده دارد:
- جمع‌آوری مدارک و تشکیل پرونده
- تنظیم و ارسال دادخواست انحصار وراثت
- حضور در جلسات شورای حل اختلاف
- پیگیری مراحل صدور گواهی انحصار وراثت
- ارائه مشاوره در مورد تقسیم ارث، مالیات بر ارث و انتقال سند
- دفاع در برابر دعواهای احتمالی میان وراث
- پیگیری و پرداخت مالیات بر ارث
مراحل انحصار وراثت چگونه است؟
جمع‌آوری مدارک
برای شروع فرآیند انحصار وراثت، باید مدارک زیر جمع‌آوری شود:
- گواهی فوت
- شناسنامه و کارت ملی متوفی
- شناسنامه و کارت ملی تمامی وراث
- استشهادیه محضری (با امضای ۳ شاهد مبنی بر تعیین وراث)
تنظیم دادخواست
وکیل، دادخواست انحصار وراثت را به دفتر خدمات الکترونیک قضایی یا شورای حل اختلاف ارائه می‌دهد.
آگهی در روزنامه رسمی
اگر متوفی اموال دارد یا فرآیند رسمی باشد، آگهی انحصار وراثت در یک روزنامه کثیرالانتشار منتشر می‌شود تا اگر کسی ادعایی دارد، اعلام کند.
صدور گواهی انحصار وراثت
در صورت نبود اعتراض، پس از حدود ۳۰ تا ۴۵ روز، گواهی رسمی انحصار وراثت صادر می‌شود که در آن نام تمام وراث و سهم هرکدام مشخص است.
هزینه وکیل انحصار وراثت چقدر است؟
هزینه وکیل انحصار وراثت چقدر است؟
هزینه وکیل انحصار وراثت بسته به پیچیدگی پرونده، تعداد وراث، و وجود یا عدم وجود اختلاف بین وراث متفاوت است. اما به‌طور کلی یک مبلغ حدودی که عرف این نوع وکالت می باشد به شرح زیر است :
- پرونده ساده بدون اختلاف: حدود ۵ تا ۱۵ میلیون تومان
- پرونده پیچیده با دعوا یا اموال زیاد: ممکن است تا ۳۰ میلیون تومان یا بیشتر هزینه داشته باشد.
در بسیاری از مواقع، پرداخت این هزینه از سوی همه وراث به صورت مشترک انجام می‌شود.
عوامل مؤثر بر هزینه وکیل انحصار وراثت
میزان پیچیدگی پرونده
- اگر همه وراث زنده باشند، اختلافی نداشته باشند، و مدارک کامل باشد، هزینه کمتر است.
- در صورت اختلاف بین وراث، مفقود بودن برخی اسناد (مثل شناسنامه یا سند ملک)، یا نیاز به اثبات نسب، هزینه افزایش می‌یابد.
میزان ترکه (دارایی متوفی)
- اگر دارایی زیاد باشد (مثلاً املاک، حساب‌های بانکی، سهام)، وکیل ممکن است درصدی از ارزش دارایی مطالبه کند (مثلاً ۳ تا ۵ درصد).
- در پرونده‌های کوچک، معمولاً هزینه به صورت مبلغ ثابت تعیین می‌شود.
محل انجام کار
در شهرهای بزرگ مانند تهران یا مشهد، تعرفه‌ها معمولاً بالاتر از شهرهای کوچک‌تر است.
سابقه و تجربه وکیل
وکلای با تجربه یا وکلای رسمی پایه یک دادگستری معمولاً حق‌الوکاله بیشتری دریافت می‌کنند.
اگرچه گرفتن انحصار وراثت بدون وکیل ممکن است، اما استفاده از خدمات یک وکیل انحصار وراثت باعث می‌شود تمام مراحل قانونی با دقت، سرعت و بدون تنش طی شود. این وکیل به عنوان نماینده قانونی شما، تمامی مراحل را از ابتدا تا پایان (از گرفتن گواهی انحصار تا پرداخت مالیات و انتقال سند) انجام می‌دهد.
سوالات متداول
آیا می‌توان بدون وکیل انحصار وراثت گرفت؟
بله، اما به شرطی که وراث آشنا به امور حقوقی باشند، مدارک را کامل ارائه دهند و اختلافی وجود نداشته باشد.
چه زمانی حتماً به وکیل نیاز است؟
وقتی یکی از وراث از همکاری امتناع می‌کند و در صورت وجود وصیت‌نامه به آن معترض هستند و اگر اموال زیاد یا پیچیده باشد (شرکت، ملک، سهام) نیاز به یک وکیل انحصار وراثت می باشد.
آیا حضور وراث در دادگاه ضروری است؟
خیر. اگر به وکیل رسمی وکالت داده شود، نیازی به حضور وراث در مراحل دادرسی نیست.
